در لغت سلسله مراتب به معنی یک سیستم یا سازمان که هرفرد یا گروه(ها) را بر اساس قدرت و موقعیتشان رتبه بندی میکند، یکی بالاتر از دیگری. ساختار ارتش ایران شامل یک ستاد مشترک و ۳ نیرو و قرارگاه پدافند هوائی میباشد مأموریت اصلی ارتش آمادگی و مقابله در برابر هر گونه تجاوز نظامی علیه استقلال، تمامیت ارضی، نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور ایران است برخی از مأموریت و وظایف ارتش شامل: آمادگی و مقابله در برابر هر گونه تجاوز نظامی، همکاری با نیروهای انتظامی،آمادگی جهت همکاری با دیگر نیروهای انتظامی، در اختیار قرار دادن افرادی که در استخدام ارتش هستند به در خواست دولت، سازماندهی، آموزش، تجهیزات و گسترش نیروها، آماده نمودن مردم برای دفاع مسلحانه، اقدامات لازم در جهت نیل به خودکفایی در کلیه زمینهها، تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در زمینههای امنیتی.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سازمانی نظامی است که به فرمان رهبر نظام جمهوری اسلامی ایران در دوم اردیبهشت سال ۱۳۵۸ طی فرمانی به شورای انقلاب اسلامی رسماً تأسیس این نهاد را اعلام کرد و شورای انقلاب با تأسیس شورای فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، گام اساسی را در جهت سازماندهی این نهاد برداشت. سپاه نهادی نظامی و بازوی مسلح برای پاسداری از نظام جمهوری اسلامی است. حدود وظایف و قلمرو مسؤولیت سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو مسؤولیت نیروهای مسلح دیگر با تأکید بر همکاری و هماهنگی بوسیله قانون تعیین میشود.
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران یا بهطور مخفف "ناجا" پلیس ایران است که در سال ۱۳۷۰ از ترکیب شدن شهربانی جمهوری اسلامی ایران و ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران و نیز کمیته انقلاب اسلامی به وجود آمد و در حال حاضر بهطور رسمی نیروی اصلی مسئول حفظ امنیت داخلی ایران است. پلیس در ایران برای مدت زمانی طولانی از ۲ بخش اصلی شهربانی و ژاندارمری تشکیل شده بود. کمیته انقلاب اسلامی نیز به عنوان یکی از اجزاء اصلی برقراری نظم و امنیت داخلی کشور و حفاظت از اصول ارزشی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ به این سامانهٔ پلیسی اضافه گشت. افزایش کارکنان پلیس پس از انقلاب ۱۳۵۷ و لزوم ترکیب این نیروها عاملی شد تا در سال ۱۳۷۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی، این ۳ سازمان انتظامی در یکدیگر ترکیب و سامانهٔ پلیسی یکدستی حاصل شد. «قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران» در سال ۷۰ در مجلس تصویب شد و طی آن ۱ سال به دولت برای تشکیل نیروی انتظامی فرصت داده شد. بر پایهٔ مقررات تازه، پلیس ایران قسمتی از ستاد نیروهای مسلح و زیر نظر وزارت کشور گردید و در پیروی از رهبر ایران قرار گرفت. نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در ۳ بخش تقریباً مستقل فرماندهی، حفاظت و اطلاعات و سازمان عقیدتی سیاسی تشکیل شدهاست. حوزهٔ فرماندهی و حفاظت و اطلاعات تقریباً در ساختار سیستم پلیس کلیهٔ کشورهای جهان مشترک است.